Αποκατάσταση Μαστού

Επισκόπηση επέμβασης αποκατάστασης του μαστού

Η απόφαση για το εάν οι ασθενείς θα προβούν σε μια επέμβαση αποκατάστασης του μαστού ή όχι, είναι μια δύσκολη διαδικασία, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με τη διάγνωση της ασθένειας και τη θεραπεία της. Στην κλινική μας θα μπορείτε να συμβουλευτείτε την καταλληλότερη μέθοδο αποκατάστασης, η τελική ωστόσο απόφαση θα παραμείνει δική σας και θα πρέπει να συνεκτιμηθεί ταυτόχρονα με το τι είναι καλύτερο για σας και για την υγεία σας.

Η επέμβαση αποκατάστασης του μαστού μπορεί να πραγματοποιηθεί κατά τον ίδιο χρόνο με την επέμβαση της μαστεκτομής (γνωστή και ως αποκατάσταση σε πρώτο χρόνο ή ως άμεση αποκατάσταση) ή αργότερα (αποκατάσταση σε δεύτερο χρόνο ή απώτερη αποκατάσταση). Σε περιπτώσεις αμφιβολίας ή όταν υπάρχει ιατρικός λόγος είναι εξίσου αποδεκτό να κάνει κάποιος αποκατάσταση σε δεύτερο χρόνο. Σε γενικές γραμμές, η αποκατάσταση του μαστού μπορεί να γίνει χρησιμοποιώντας είτε ένα ένθεμα σιλικόνης, είτε μόσχευμα (κρημνό) από μια περιοχή του σώματος του ασθενούς που υπάρχει διαθέσιμος-‘’αναλώσιμος’’ ιστός (περιοχή της ράχης, της κοιλιάς, των γλουτών ή των μηρών) και παρόλο που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει ένας συνδυασμός και των δύο μεθόδων, εντούτοις, η μέθοδος που θα διενεργηθεί θα πρέπει να συζητηθεί κατά την διάρκεια της συνεδρίας σας, ώστε να αποφασιστεί και η καλύτερη δυνατή τεχνική που ταιριάζει στην εκάστοτε ασθενή.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Αποκατάσταση Μαστού θα βρείτε παρακάτω. Παρακαλούμε μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας εάν έχετε οποιεσδήποτε απορίες ή επιθυμείτε να ενημερωθείτε για τις λεπτομέρειες της επέμβασης.

Γιατί και πότε πρέπει να γίνει η αποκατάσταση του μαστού

Η αποκατάσταση του μαστού δεν αποτελεί μέρος της θεραπείας του καρκίνου, αλλά θα πρέπει πάντα να προσφέρεται σαν επιλογή στις ασθενείς που θα υποβληθούν ή έχουν υποβληθεί σε μια επέμβαση μαστεκτομής.

Είναι σημαντικό να κατανοήσει κανείς ότι η αποκατάσταση μαστού αποτελεί μία επιπλέον επέμβαση με τις πιθανές επιπλοκές της. Βέβαια είναι γεγονός ότι σήμερα οι τεχνικές έχουν εξελιχθεί τόσο πολύ που τα αποτελέσματα είναι πραγματικά εντυπωσιακά.

Στην περίπτωση που οι ασθενείς θα χρειάζονται και περαιτέρω θεραπείες, όπως ειδικά ακτινοβολία, συστήνεται να πραγματοποιηθεί η επέμβαση αποκατάστασης σε δεύτερο χρόνο. Η επέμβαση αποκατάστασης της θηλής μπορεί να πραγματοποιηθεί κατά την ίδια χρονική στιγμή με την επέμβαση αποκατάστασης του μαστού ή και αργότερα ως είθισται.

Άμεση αποκατάσταση του μαστού (Primary Breast Reconstruction)

Αφορά την αποκατάσταση του μαστού συγχρόνως με τη χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης του καρκίνου του στήθους – μαστεκτομή. Εντούτοις, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό από τις ασθενείς ότι μια επέμβαση αποκατάστασης μαστού μπορεί επίσης να διεξαχθεί σε δεύτερο χρόνο, μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας του καρκίνου.

Η επέμβαση της άμεσης αποκατάστασης του μαστού έχει αρκετά πλεονεκτήματα όπως και ενδεχόμενα μειονεκτήματα.

Πλεονεκτήματα της άμεσης αποκατάστασης

• Το μεγαλύτερο και σημαντικότερο πλεονέκτημα της άμεσης αποκατάστασης του μαστού είναι ότι η ασθενής δε βιώνει ποτέ την τραυματική εμπειρία του ακρωτηριασμού που επιφέρει μία μαστεκτομή και ό,τι άλλο αυτή συνεπάγεται στην ψυχοσύνθεση της γυναικείας φύσης.
• Μια άμεση αποκατάσταση μαστού με τη χρήση αυτομοσχευμάτων (ιστός από τον ίδιο το σώμα της ασθενούς) σημαίνει μία και μόνο χειρουργική επέμβαση, και συνεπώς, ταχύτερη αποθεραπεία της ασθενούς.
• Επιπρόσθετα, η άμεση αποκατάσταση έχει πολύ καλύτερο αποτέλεσμα για την ασθενή, ειδικά όταν η μαστεκτομή πραγματοποιείται δια της περιμέτρου της θηλής με διατήρηση του δερματικού φακέλου του μαστού (υποδόριος μαστεκτομή ή μαστεκτομή με διατήρηση του δέρματος) δίνοντας έτσι ένα ανυπέρβλητο αισθητικό αποτέλεσμα που δεν μπορεί κανένα άλλο είδος αποκατάστασης να προσεγγίσει.
• Μερικές φορές αποκαθίσταται και η θηλή κατά τον ίδιο χρόνο με την επέμβαση της άμεσης αποκατάστασης, όταν αυτή πραγματοποιείται με ιστό από την πλάτη ή την κοιλιά, όχι όμως όταν γίνεται με ένθεμα σιλικόνης.

Μειονεκτήματα της άμεσης αποκατάστασης

• Κατανοώντας τη χειρουργική διαδικασία της αποκατάστασης του μαστού και αποφασίζοντας οι ασθενείς μια άμεση αποκατάσταση, η οποία θα επιμηκύνει την παραμονή τους στο νοσοκομείο, είναι αναπόφευκτο να προστίθεται περαιτέρω άγχος σε μια ήδη δύσκολη στιγμή.
• Ενδεχόμενες μετεγχειρητικές επιπλοκές από την επέμβαση της αποκατάστασης μπορούν καθυστερήσουν τη διεκπεραίωση των συμπληρωματικών θεραπειών του καρκίνου, όπως χημειοθεραπεία και ακτινοβολίες. Βέβαια αυτό δε θα επηρεάσει καθόλου τη θεραπεία και την έκβαση του καρκίνου, αλλά θα προσθέσει πιθανώς ένα επιπλέον χειρουργείο, για να διασφαλιστεί ότι όποιες επιπλοκές προκύψουν θα αντιμετωπιστούν άμεσα.
• Στην περίπτωση εκείνη που απαιτηθεί ακτινοβολία ως συμπληρωματική θεραπεία του καρκίνου, ενδεχομένως να επηρεαστεί το αισθητικό αποτέλεσμα της αποκατάστασης. Στις περιπτώσεις αυτές λοιπόν συστήνεται αποκατάσταση σε δεύτερο χρόνο. Βέβαια το πρόβλημα αυτό λύνεται σήμερα με την πλέον σύγχρονη μέθοδο αποκατάστασης την ‘’Καθυστερημένη άμεση αποκατάσταση – Delayed Primary reconstruction’’.

Το ποσοστό μετεγχειρητικών επιπλοκών από μια άμεση αποκατάσταση είναι ελαφρώς υψηλότερο, από εκείνο της απώτερης αποκατάστασης μαστού και κυρίως αφορά στην επιβίωση του δέρματος του μαστού μετά τη μαστεκτομή.

Απώτερη (καθυστερημένη) αποκατάσταση μαστού (Delayed Breast Reconstruction)

Στη συγκεκριμένη περίπτωση η επέμβαση πραγματοποιείται εφόσον έχει ολοκληρωθεί όλη η θεραπεία για τον καρκίνο και ενδεχομένως να πραγματοποιηθεί μήνες ή και χρόνια αργότερα. Δεν υπάρχει συγκεκριμένος χρόνος ή συγκεκριμένο όριο ηλικίας, και θα πρέπει να διενεργείται μόνον εφόσον η ασθενής είναι έτοιμη, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά, να προβεί σε μια επιπλέον χειρουργική επέμβαση.

Η επέμβαση της απώτερης αποκατάστασης του μαστού έχει αρκετά πλεονεκτήματα όπως και ενδεχόμενα μειονεκτήματα.

Πλεονεκτήματα της απώτερης αποκατάστασης

• Με την απώτερη αποκατάσταση αποφεύγεται η όποια πιθανή καθυστέρηση έναρξης συμπληρωματικών θεραπειών για τον καρκίνο, όπως ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία, σε περίπτωση εμφάνισης μετεγχειρητικών επιπλοκών λόγω της άμεσης αποκατάστασης.
• Ναι μεν το αισθητικό αποτέλεσμα της άμεσης αποκατάστασης είναι ανώτερο από εκείνο της απώτερης, ωστόσο, η προσθήκη ακτινοβολίας σε μια άμεση αποκατάσταση θα έχει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα. Βέβαια στην περίπτωση της απώτερης αποκατάστασης μαστού οι πιθανές επιπτώσεις της ακτινοβολίας (σκλήρυνση, ρίκνωση και παραμόρφωση του μαστού) αποφεύγονται.
• Η ασθενής δε θα χρειαστεί να συζητήσει για τη χειρουργική επέμβαση ή να λάβει άμεσα οποιαδήποτε απόφαση σχετίζεται με την αποκατάσταση των μαστών κατά το χρόνο της διάγνωσης και της διάρκειας της θεραπείας του καρκίνου, όταν και είναι πιθανόν συναισθηματικά φορτισμένη.
• Επιπλέον, η συγκεκριμένη μέθοδος φέρει ένα ελαφρώς χαμηλότερο ποσοστό επιπλοκών συγκριτικά με την επέμβαση άμεσης αποκατάστασης.

Μειονεκτήματα της απώτερης αποκατάστασης

• Οι ασθενείς θα πρέπει να συμφιλιωθούν με τα αποτελέσματα της μαστεκτομής, η οποία είναι από τη φύση της μία ακρωτηριαστική επέμβαση, μέχρι να πραγματοποιηθεί η επέμβαση της αποκατάστασης, η οποία μπορεί να διεξαχθεί μετά από αρκετούς μήνες έως και ένα χρόνο, ανάλογα με την περίπτωση της κάθε ασθενούς.
• Το αισθητικό αποτέλεσμα ενδεχομένως να μην είναι τόσο ικανοποιητικό, καθώς με την άμεση αποκατάσταση το δέρμα του μαστού συχνά διατηρείται και χρησιμοποιείται για να καλύψει την αποκατάσταση, δίνοντας έτσι ένα πιο φυσικό αποτέλεσμα, εν αντιθέσει με μια επέμβαση απώτερης αποκατάστασης. Στις περιπτώσεις αυτές, καθώς λείπει δέρμα στο μαστό, αυτό μεταμοσχεύεται από την πλάτη ή την κοιλιά, το οποίο θα έχει διαφορετική απόχρωση αρχικά και επίσης θα υπάρχουν μεγαλύτερες τομές στην περιοχή του μαστού.
• Η διαφορά στην εμφάνιση του δέρματος του μαστού θα να είναι λιγότερο εμφανής στην αποκατάσταση με ένθεμα σιλικόνης, καθώς το δέρμα αρχικά διατείνεται με μια συσκευή ενός διατατήρα – μπαλονιού.
• Στις ασθενείς που θα υποβληθούν σε ακτινοθεραπεία, είναι απόλυτη αντένδειξη να τοποθετηθεί ένθεμα σιλικόνης για την αποκατάσταση, καθώς η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών είναι πάρα πολύ υψηλή. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται μεταφορά ιστού από την περιοχή της πλάτης ή της κοιλιάς.

Ακτινοβολία και αποκατάσταση μαστού

Για ορισμένους ασθενείς με καρκίνο του μαστού η ακτινοβολία αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέρος της θεραπείας , και ειδικά για εκείνους που έχουν υποστεί μερική μαστεκτομή (επέμβαση διατήρησης του μαστού) , καθώς όπως αποδεικνύεται συμβάλλει πολύ στην μείωση των πιθανοτήτων επανεμφάνισης καρκίνου στον μαζικό αδένα. Έχει αποδειχθεί σε εκτενείς έρευνες ότι μια χειρουργική επέμβαση διατήρησης του μαστού (ογκεκτομή – ευρεία τοπική εκτομή – τεταρτεκτομή) σε συνδυασμό με ακτινοβολία μπορεί να έχει τα ίδια αποτελέσματα με μια επέμβαση μαστεκτομής.

Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί ότι ορισμένοι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μαστεκτομή θα ωφεληθούν επίσης από μια συμπληρωματική ακτινοθεραπεία. Η αναγκαιότητά της ακτινοθεραπείας θα επιβεβαιωθεί σε κάθε περίπτωση μετά τη μαστεκτομή και την ιστολογική εξέταση του παρασκευάσματος του μαστού.

Η συμπληρωματική ακτινοθεραπεία, εκτός από την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων μπορεί να προκαλέσει βλάβες και στο φυσιολογικό ιστό της περιοχής, οδηγώντας σε αλλαγές στο δέρμα του μαστού της ασθενούς, όπως δυσχρωμία, σκλήρυνση και ρίκνωση ή ακόμα και νέκρωση του υγιούς ιστού του μαστού. Οι ίδιες επιπλοκές μπορούν να εμφανιστούν επίσης στους ιστούς που έχουν χρησιμοποιηθεί για την αποκατάσταση ενός μαστού (δέρμα και λίπος από κοιλιά ή πλάτη). Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στις περιπτώσεις που έχει χρησιμοποιηθεί ένα ένθεμα σιλικόνης με συμπληρωματική ακτινοθεραπεία, καθώς σε αυτή την περίπτωση μπορούν να παρουσιαστούν πολύ υψηλά ποσοστά επιπλοκών, της τάξης του 30%, όπως δημιουργία ρικνωτικής κάψας, φλεγμονών, αποκάλυψη του ενθέματος, έντονης δυσμορφίας και πόνου, αλλά ακόμα και πλήρη αποτυχία της αποκατάστασης με αναγκαστική αφαίρεση του ενθέματος.

Τα προβλήματα που προκύπτουν στην αποκατάσταση του μαστού και συνοδεύουν την ακτινοθεραπεία μπορούν να περιοριστούν χρησιμοποιώντας τις παρακάτω μεθόδους:

• Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, εφόσον η ακτινοθεραπεία σχεδιάζεται ή έχει ήδη δοθεί, θα πρέπει να αποφεύγεται η επέμβαση αποκατάστασης μαστού με ένθεμα σιλικόνης.
• Στην περίπτωση που η ακτινοθεραπεία θεωρείται απαραίτητη μετά τη μαστεκτομή, συστήνεται η απώτερη αποκατάσταση, έως ότου συμπληρωθούν όλες οι απαιτούμενες θεραπείες.

Είναι σημαντικό να τονιστεί βέβαια ότι δεν επηρεάζονται όλες οι ασθενείς από τις βλαβερές συνέπειες της ακτινοβολίας και παρόλο που μπορεί να κάνει την τελική απόφαση αρκετά δύσκολη, εντούτοις, στην κλινική μας μπορεί να συζητηθεί με τους ιατρούς ο καλύτερος τρόπος θεραπείας βασισμένος στην μεμονωμένη περίπτωση της εκάστοτε ασθενούς.

Καθυστερημένη άμεση αποκατάσταση μαστού (Delayed Primary Breast Reconstruction)

Πρόκειται για τον καλύτερο τρόπο αποκατάστασης του μαστού που συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της άμεσης και απώτερης αποκατάστασης χωρίς να θέτει το νέο μαστό στους κινδύνους και τις επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν από την ακτινοβολία. Στη μέθοδο τοποθετείται αρχικά ένας διατατήρας δέρματος κάτω από το μείζονα θωρακικό μυ στο ίδιο χειρουργείο με τη μαστεκτομή. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια για την επιτυχία της τεχνικής αυτής είναι να διενεργηθεί μια υποδόριος μαστεκτομή με διατήρηση του δέρματος του μαστού. Αφού εξεταστεί ιστολογικά ο μαστός που έχει αφαιρεθεί τότε αποφασίζεται το πλάνο της αποκατάστασης.

Δύο είναι τα πιθανά σενάρια και αυτά αναλύονται παρακάτω. Πρώτον εάν δε χρειαστεί περαιτέρω θεραπεία ο μαστός με ακτινοβολία, μπορούμε μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες να προβούμε στην τελική φάση αποκατάστασης, είτε με ένα μόνιμο ένθεμα σιλικόνης, είτε με αυτόλογους ιστούς. Κατά το δεύτερο σενάριο, εάν χρειαστεί συμπληρωματική θεραπεία με ακτινοβολία, θα πρέπει να αναμένουμε την ολοκλήρωση αυτής, ώστε να αποφευχθούν όλες οι δυσάρεστες συνέπειες της ακτινοβολίας στο νέο μαστό, και εν συνεχεία μετά από εύλογο χρονικό διάστημα (συνήθως 3-6 μήνες) συνεχίζουμε με την αποκατάσταση με αυτόλογους ιστούς (κοιλιά ή πλάτη) και μόνο (όχι με ένθεμα σιλικόνης).